Prosta spółka akcyjna a działalność jednoosobowa. Co wybrać?

Choć prosta spółka akcyjna znacząco różni się od jednoosobowej działalności gospodarczej, to jednak trudno nie dostrzec faktu, iż jest to forma prowadzenia biznesu, o którą bardzo często pytają osoby na JDG. Czy są jakieś podobieństwa między prostą spółką akcyjną, a jednoosobową działalnością? Jakie są między nimi różnice i czy oraz kiedy przejście na p. s. a. będzie opłacało się bardziej? O tym wszystkim w niniejszym wpisie! 

Prosta Spółka Akcyjna – czym jest?

Zacznijmy od przyjrzenia się obu formom prowadzenia biznesu. Prosta spółka akcyjna weszła w życie z dniem 1 lipca 2021 r. jako nowa spółka kapitałowa, której najważniejszą zaletą miała być prostota, przez co do minimum zostały ograniczone wymogi związane z utworzeniem i prowadzeniem spółki:

• Brak barier formalnych i finansowych na starcie – wystarczy kapitał akcyjny w wysokości 1 zł, a spółkę można założyć w systemie S24 (rejestracja spółki on-line w 24h);
• Zamiast kapitału zakładowego w PSA tworzony jest kapitał akcyjny – akcje nie stanowią jego części i nie mają wartości nominalnej;
• Akcje można objąć za pracę lub usługi, zachowując kluczowy wpływ na decyzje w spółce;
• W szerokim zakresie można wykorzystywać komunikację elektroniczną do podejmowania uchwał czy odbywania zgromadzeń (np. wideokonferencja), co ułatwia procesy decyzyjne;
• Wystarczy jednoosobowy zarząd, nie ma obowiązku tworzenia rady nadzorczej; można też stworzyć jeden organ, w którym łączy się zarządzanie i nadzór – radę dyrektorów;
• Przewidziana została uproszczona likwidacja PSA (skrócone terminy dla „klasycznej” likwidacji oraz możliwość wykreślenia spółki z KRS bez likwidacji, przez przejęcie jej majątku przez akcjonariusza, z obowiązkiem zaspokojenia pozostałych akcjonariuszy i wierzycieli);
• Jednocześnie w PSA funkcjonują mechanizmy, które skuteczniej niż kapitał zakładowy zabezpieczają interesy wierzycieli spółki (m.in. zakaz wypłat zagrażających wypłacalności spółki oraz obowiązek oszczędzania).

Jednoosobowa działalność gospodarcza

To najprostsza forma prowadzenia biznesu, która podlega bezpłatnej rejestracji w CEiDG. JDG cechuje się bardzo dużą prostotą, dlatego jest najczęściej wybieraną opcją przez początkujących, jak i małych przedsiębiorców. Przede wszystkim, pisząc o jednoosobowej działalności, trzeba wyznaczyć jej definicję prawną, a ta określa, że o JDG możemy mówić, gdy:

• jest nastawiona na zysk,
• ma charakter zorganizowany – np. wynajmowane są pomieszczenia do jej wykonywania, jest prowadzony marketing,
• wykonywana jest w sposób ciągły – oznacza podejmowanie czynności w sposób ciągły, zmierzających do określonego celu. Działania mają charakter powtarzalny,
• wykonywana jest we własnym imieniu – nie jest zarządzana przez zewnętrzną osobę, podmiot.

Należy także pamiętać, że kluczowym znaczeniem w identyfikacji jednoosobowej działalności gospodarczej jest ponoszenie bezpośredniego ryzyka z nią związanego. W ramach prowadzonego biznesu przedsiębiorca wybiera jedną spośród trzech dostępnych form opodatkowania: podatek liniowy, skalę podatkową lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Przedsiębiorca jest zobligowany do opłacania świadczeń ZUS. Jeżeli dopiero zaczął prowadzić biznes, to może liczyć na specjalne ulgi. 

Forma prawna jdg, a prostej spółki akcyjnej

Przechodząc do meritum naszego wpisu i porównania obu form prowadzenia działalności. Pierwszą i najważniejszą różnicą jest to, że Prosta Spółka Akcyjna jest spółką prawa handlowego. Jej funkcjonowanie regulują przepisy Kodeksu Spółek Handlowych. Należy także dodać, że Prosta Spółka Akcyjna jest spółką kapitałową. Oznacza to, że przy tworzeniu tej spółki istotne znaczenie mają kapitały i wkłady wniesione przez akcjonariuszy. Za wkłady te akcjonariusze otrzymują akcje spółki. Nie zachodzi zaś relacja osobowa między wspólnikami, tak jak ma to miejsce w przypadku spółki komandytowej czy spółki jawnej. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej jej przepisy reguluje Ustawa Prawo Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 roku. JDG nie jest spółką prawa handlowego, nie może korzystać z prawo, które otrzymuje osoba prawna, jednoosobowa działalność jest prowadzona we własnym imieniu przedsiębiorcy i to on ponosi pełną odpowiedzialność za sposób w jaki prowadzone będą sprawy firmy.

Osobowość prawna

Prosta spółka akcyjna, jak określiliśmy powyżej, ma osobowość prawną. Oznacza to, że sama z siebie jest niezależnym od swoich akcjonariuszy podmiotem praw i obowiązków. Majątek prostej spółki jest oddzielony od majątku osobistego jej właścicieli. Spółka odpowiada za swoje zobowiązania jedynie ze swojego majątku. W przypadku działalności gospodarczej ewentualne zobowiązania związane z działalnością biznesową obciążają w całości majątek właścicieli. Prosta spółka akcyjna daje możliwość prowadzenia biznesu na większą skalę, a przy tym pozwala na zachowanie pewnego buforu bezpieczeństwa w postaci odpowiedzialności do wysokości majątku spółki. 

Podatki

Prosta spółka akcyjna może być opodatkowana stawką 9%, 19% lub 5% (IP BOX). Jednoosobowa działalność gospodarcza może być opodatkowana podatkiem liniowym (19%), wg skali podatkowej (12%,32%) lub ryczałt (% zależy od rodzaju działalności). Dodatkowo Prosta Spółka Akcyjna, tak jak jednoosobowy przedsiębiorca, może być czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (lub korzystać ze zwolnienia z VAT do   200 000 zł przychodów rocznie). W ramach prostej spółki akcyjnej można zatrudniać pracowników i być płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne – tak samo w przypadku JDG. Podstawowa różnica w ZUS polega na ty, że w prostej spółce akcyjnej właściciel nie płaci składek ZUS, natomiast w jednoosobowej działalności gospodarczej składki ZUS są obowiązkowe.

Kapitał

Kolejnym podobieństwem pomiędzy jednoosobową działalnością gospodarczą, a prostą spółką akcyjną jest to, że do rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz do zawiązania p. s. a. nie jest potrzebny jakikolwiek kapitał. Kapitał akcyjny w prostej spółce akcyjnej może wynosić minimalnie 1 zł. Dzięki temu, prosta spółka akcyjna jest dostępna dla przedsiębiorców nie dysponujących dużym kapitałem. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nie możemy co prawda mówić o wniesieniu do niej wkładów. Jednak zaangażowanie właściciela i jego praca są najczęściej  kluczowym składnikiem sukcesu jednoosobowego przedsiębiorcy.

Rola właściciela

Istotnym podobieństwem między prostą spółką akcyjną a jednoosobową działalnością gospodarczą jest fakt, że zarówno w prostej spółce akcyjnej jak i w jednoosobowej działalności gospodarczej rola właściciela i twórcy biznesu jest bardzo istotna. W prostej spółce właściciel może korzystać z licznych dodatkowych uprawnień – jak np. powoływania osób w skład organów spółki. W JDG natomiast, całe przedsięwzięcie jest zależne od odpowiedniego dysponowania zasobami i dostępnymi uprawnieniami oraz możliwościami przez twórcę biznesu.

Podsumowując, prosta spółka akcyjna i jednoosobowa działalność gospodarcza, pomimo że są powołane do życia na zupełnie odmiennych podstawach prawnych i różnią się skalą oraz rodzajem uprawnień, to mimo wszystko można wyodrębnić pomiędzy nimi wiele wspólnych punktów. Prosta spółka akcyjna to wybór, który jest szczególnie często rozważany przez przedsiębiorców na JDG w sytuacji, gdy rozważają skalowanie swojego biznesu – elastyczność, prostota w prowadzeniu i założeniu, a zarazem ilość podobieństw do działalności gospodarczej powodują, że jest to atrakcyjny model prowadzenia firmy. Gdybyśmy mieli krótko podsumować, co wybrać, to najłatwiej byłoby postawić sprawę tak, że jednoosobowa działalność gospodarcza – poza kilkoma wyjątkami – to dobry wybór na początek przygody z biznesem, prosta spółka akcyjna to świetna opcja, gdy chcemy się rozwijać i pójść o krok dalej w rozwoju firmy.